Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), yapay zekâ teknolojilerine dair ilk resmi verileri yayımladı. Girişimlerde Bilişim Teknolojileri Kullanım ile Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırma sonuçlarına dayanan istatistikler, hem işletmelerin hem de bireylerin yapay zekâyla kurduğu ilişkiyi kapsamlı biçimde ortaya koydu. Buna göre, yapay zeka teknolojilerinden herhangi birini kullandığını belirten girişimlerin oranı, 2025 yılında yüzde 7,5’e yükseldi. Yapay zeka teknolojilerini en çok bilgi ve iletişim faaliyeti yürüten girişimler tarafından kullanılırken, kullanmamada en önemli neden ise ‘‘girişimde uzmanlık eksiğinin bulunması’’ oldu. Verilere göre, yapay zekayı en çok gençler kullanırken, eğitim seviyesi yükseldikçe kullanımın da artığı görüldü.
BİLGİ VE İLETİŞİM İLK SIRADA
Yapay zekânın en yaygın kullanıldığı sektör ise yüzde 47,1 ile bilgi ve iletişim faaliyetleri oldu. Onu yüzde 21,1 ile finans ve sigorta, yüzde 15,2 ile teknoloji onarımı izledi. Kullanım amaçları arasında ise pazarlama ve satış faaliyetleri ilk sırada yer aldı. Bu alanı sırasıyla üretim-hizmet süreçleri, Ar-Ge çalışmaları ve şirket içi organizasyonlar takip etti. Yapay zekâyı kullanmayan işletmelerin yüzde 9’u yakın gelecekte kullanmayı düşündüğünü belirtti. Ancak en büyük engel, yüzde 74,2 ile “uzmanlık eksikliği” oldu. Bunu yüksek maliyetler ve hukuki belirsizlikler izledi.
EN ÇOK GENÇLER KULLANDI
TÜİK verilerine göre 2025 itibarıyla 16-74 yaş grubundaki bireylerin yüzde 19,2’si üretken yapay zekâ araçlarını kullandığını beyan etti. Bu oran 16-24 yaş grubunda yüzde 39,4’e çıkarken, 65-74 yaş grubunda neredeyse yok denecek düzeyde kaldı. Erkeklerin yüzde 19,4’ü, kadınların yüzde 18,8’i üretken yapay zekâdan yararlanıyor. Eğitim düzeyi arttıkça kullanım oranı da yükseliyor. Yükseköğretim mezunlarında oran yüzde 36,1 iken, ilkokul mezunlarında yalnızca yüzde 2,2 olarak ölçüldü. Yapay zekâ kullanıcılarının yüzde 79,7’si bu teknolojiyi özel ihtiyaçları için kullandığını ifade ederken, yüzde 33,8’i mesleki, yüzde 31,4’ü örgün eğitim amaçlı kullandığını bildirdi. Yapay zekâ kullanmayan bireylerin yüzde 63,3’ü ise bu teknolojiye ihtiyaç duymadığını söyledi. Diğer nedenler arasında bilgisi olmama, kullanım yöntemlerini bilmeme ve gizlilik endişeleri yer aldı.
∗∗∗
YAPAY ZEKA OKUR YAZARLIĞI ARTIRILMALI
İstanbul Bilgi Üniversitesi Yeni Medya ve İletişim Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erkan Saka, TÜİK verilerine ilişkin BirGün’e yaptığı değerlendirmede şunları söyledi: ‘‘Yapay zeka, kökten bir dönüşüm vaadinde bulunuyor. Bazı kalıplar ve endişeler de devam ediyor. Herkes ChatGPT kullanıyor, soru sorup yanıt alıyor. Bunun ötesinde bu araçları daha üretken ve verimli bir şekilde kullanabilecek miyiz? Bu tür teknolojileri kullanım çok hızlı başlıyor ancak yüzeysel kalıyor. Bundan sonraki aşamada bu konuda yapay zeka okur-yazarlılığını geliştirmemiz gerekiyor. Eğer bu olmazsa çoğu girişim başarısız olacak. Bu nedenle yapay zekada da okuryazarlılığın artırılması önemli. Bu teknoloji çok güzel bir verimlilik aracı ama yanlış bilgi de verebilir. Yapay zeka okuryazarlılığı yükseldikçe hatalı bilgileri daha iyi görür ve süzgeçten geçiririz. Yapay zeka okur yazar seferberliği önemli.”
Prof. Dr. Erkan Saka
∗∗∗
EKONOMİK FAALİYET GRUBUNA GÖRE YAPAY ZEKA KULLANAN GİRİŞİMLERİN ORANI
1- Pazarlama veya satış
2- Üretim veya hizmet süreçleri
3- Araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) veya yenilik faaliyetleri
4- İşletme süreçlerinin ve yönetiminin organizasyonu
5- Muhasebe kontrol veya finans yönetimi
6- Bilgi ve iletişim teknolojileri güvenliği
7- Lojistik
∗∗∗
KULLANIM AMACINA GÖRE YAPAY ZEKA KULLANAN GİRİŞİMLERİN ORANI
1- İnşaat
2- Ulaştırma ve depolama
3- Konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetleri
4- Gayrimenkul faaliyetleri
5- Toptan ve perakende ticaret
6- İmalat
7- İdari ve destek hizmet faaliyetleri
8- Elektrik, gaz, buhar ile su temini; kanalizasyon
9- Mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler
10- Bilgisayarların ve iletişim araç ve gereçlerinin onarımı
11- Finans ve sigorta faaliyetleri
12- Bilgi ve iletişim
∗∗∗
