Haber Merkezi
Ipsos Hane Tüketim Paneli’nin 2015-2025 verileri, Türkiye’de derinleşen yoksullaşmanın alışveriş sepetine doğrudan yansıdığını ortaya koydu. Son 10 yılda bir alışverişte ödenen ortalama tutar 16 TL’den 265 TL’ye çıktı. Haneler daha sık alışveriş yaptı ancak sepetler temel gıdadan uzaklaştı, atıştırmalık ürünlerin payı hızla arttı.
Araştırmaya göre haftalık alışveriş sıklığı yaklaşık 4’ten 5’e yükseldi. Haneler alışverişlerini tek noktadan değil, ortalama 15 farklı mağazadan yaptı. Veriler, “stoklu mutfak” yerine günlük ve parçalı alışverişin yaygınlaştığını gösterdi. En çarpıcı değişim harcama kompozisyonunda yaşandı. Taze sebze-meyve ve ekmek hariç tutulduğunda, diğer tüm gıda harcamaları atıştırmalıklara yapılan harcamaların yalnızca yüzde 30 üzerinde kaldı. Oysa 2015’te temel gıda harcamaları atıştırmalıkların iki katından fazlaydı. Veriler dengeli beslenmeden uzaklaşmayı ve ucuz, hızlı tüketilen ürünlere yönelimi ortaya koydu.
PAY İNDİRİM MARKETLERİNE
Perakende kanallarında da ciddi bir dönüşüm yaşandı. Son 10 yılda hane bütçesinden en fazla pay alan satış noktaları indirim marketleri oldu. Buna karşılık bağımsız süpermarketler, açık pazarlar ve bakkallar en fazla pay kaybeden kanallar olarak öne çıktı. Açık ürünlerin payı gerilerken market markalı ürünlerin payı arttı. Markalı ürünler içinde ise yerel markalar güç kazandı. Global markalar pazar payı artışında geride kaldı.
2015: Bir alışverişe ortalama 16 TL ödüyorduk. En küçük banknot ve metal paralar ödemeye yetiyordu!
2025: Bir alışverişte ortalama 265 TL ödedik. En büyük banknot ödemeye yetmiyor. Kredi kartı kullanımının hızlı gelişiminde bu da rol oynuyor!
Araştırma verilerini değerlendiren Ipsos Türkiye CEO’su Sidar Gedik, ortalama tutarın 16 kat pahalılaşmasına ilişkin, “Bu her ne kadar artan enflasyon açısından beklenen doğal bir sonuç olsa da psikolojik yansıması şu: Eskiden en küçük banknot ve metal paralar bir alışverişi ödemeye yeterken, artık en büyük banknotlar bile yeterli değil, bu durum özellikle kredi kartı kullanımındaki hızlı artışı da açıklayan faktörlerden biri. Hanenin cüzdanında son 10 yılda en çok pay artıran kategori atıştırmalıklar oluyor. Taze sebze-meyve ve ekmek hariç, gıda maddelerine harcamalar atıştırmalıklara harcadığımızın yalnızca yüzde 30 fazlası kadar. Atıştırmalık ürünlere cüzdandan ayırdığımız pay diğer temel gıda ürünlerine kıyasla orantısız bir artış gösteriyor” ifadelerini kullandı.
