Edirne’de restorasyonu hakkında yürütmeyi durdurma kararı verilen ve Mimar Sinan’ın ‘Ustalık eserim’ dediği, UNESCO İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Listesi’ndeki Selimiye Camisi’ne ilişkin Edirne Vakıflar Bölge Müdürü Ahmet Saraç açıklama yaptı.
Saraç, Selimiye Camisi’ne geçmişte yapılan betonarme imalatların restorasyon kapsamında eserden uzaklaştırıldığını belirtti.
Saraç, Edirne İl Genel Meclisinde yaptığı sunumda, Edirne’de 166, Kırklareli’nde 26 olmak üzere sorumluluk sahalarında 192 tescilli kültür varlığının bulunduğunu söyledi.
Bölgede restorasyonu süren 6 eserin bulunduğunu belirten Saraç, “Selimiye Camisi bu eserlerin başında geliyor. Kubbede güçlendirme yapıldı, kurşunları tamamen yenilendi, minareleri onarıldı. Zaten camide restorasyonun asıl başlama nedeni minarelerindeki hasarlardı” dedi.
Saraç, caminin minarelerindeki orijinal son çiniden aynı ebat ve renkte üretip montajını yaptıklarını dile getirdi.
“SIVALAR YENİLENDİ”
Selimiye’nin 1983 yılındaki kapsamlı son onarımında, o dönemki birçok eserde olduğu gibi çimento kullanıldığını ifade eden Saraç, şöyle konuştu:
“Daha sonradan anlaşıldı ki çimentonun içerisinde tuz var. Tuz suda çözülüyor ve yapıdan çıkmak istiyor. Betonarmenin içinden çıkamıyor çok sert. Kullanılan taş ve tuğla doğal malzemeler olduğu için gözenekli. Bu nedenle tuz bunların arasından dışarıya çıkmaya çalışıyor. Çıkarken de, biz gözle göremiyoruz ama uzun yıllarda oraları patlatarak çıkıyor. O nedenle 1983 yılında yapılan onarımlardaki çimentolu imalatlar camiden uzaklaştırıldı. Orijinal harçların analizlerine göre restorasyon çalışmalarında sıvalar yenilendi.”
“KUBBE GEÇİŞLERİ TÜRKİYE’DEKİ EN GÜZEL ÖRNEKLERİ”
Saraç, İl Özel İdaresi ve Edirne Çevre Koruma Vakfı katkısıyla yürütülen Gazi Mihal Hamamı’ndaki restorasyon çalışmaları hakkında da bilgi verdi.
Hamamdaki çalışmaların titizlikle yürütüldüğünü ifade eden Saraç, “Hamamdaki mukarnas denilen kubbe geçişleri bence Türkiye’deki en güzel örnekleri. Hamam kendi başına zaten bir müze diyebiliriz. Sadece gidip kubbe geçişlerini izlesek Osmanlı’daki birçok kubbe geçiş motifini burada bulabiliriz.” dedi.
Saraç, Uzunköprü Muradiye Camisi’nin yıl bitmeden ibadete açılacağını, kent merkezindeki Çokalca ve Şeyh Şüceaddin camilerindeki çalışmaların ise sürdüğünü kaydetti.
NE OLMUŞTU?
Edirne’de restorasyonu süren, Mimar Sinan’ın ‘Ustalık eserim’ dediği, UNESCO İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Listesi’ndeki Selimiye Camisi’nde, 2023 yılının haziran ayında Edirne Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu onayıyla ana kubbe kalem işleri uygulaması başlatıldı.
Uygulamalar devam ederken kurul, temmuz ayında Selimiye Camii Tetkik ve Tahkik Heyeti’nin önerdiği yeni kalem işi projesini kabul ederek, mevcut 18’inci yüzyıla ait uygulamalarını ‘hatalı’ olduğu gerekçesiyle iptal etti.
Kurulun kararının bilimsel verilerden yoksun olduğunu savunan ve kimliği açıklanmayan kişi, yürütmeyi durdurma davası açtı. Bölge İdare Mahkemesi, 26 Eylül’de toplanarak davayı görüştü.
Duruşmada ara kararını açıklayan mahkeme; davalı Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Vakıflar Genel Müdürlüğü’nden savunma ve belgelerin cevaplarını göndermeleri için 30 gün süre vererek, yürütmeyi durdurma kararı aldı.
