Futbol her sene milyarlarca doların döndüğü devasa bir sektör. Dolayısıyla bu sektörün temiz olduğunu iddia etmek pek mümkün değil. Her yıl dünyanın dört bir yanında binlerce off-shore hesaptan kulüplere aktarılan parayı, kulüp sahiplerinin yaptığı yolsuzlukları okuyoruz. Aklanmaya ihtiyaç duyan paralar için futbolu kullanmak ‘mantıklı’ bir yol. Peki ülke futbolu bu kayıt dışı ekonominin neresinde? Bu soruya cevap ararken Papara davasına bakmak bizlere önemli ipuçları verecek.
2016’da Ahmed Faruk Karslı tarafından kurulan Papara’ya 27 Mayıs 2025’te başlayan büyük operasyonla kayyum atandı. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nın iddianamesinde, Papara’nın suç örgütü kurma, yasa dışı bahis, kara para aklama suçlamalarıyla yargılanması isteniyor. Savcılık, 25 kişi hakkında suçlamalar yöneltiyor; 5 yönetici için 28 yıla kadar hapis cezası talep ediyor. İddianamede, Papara sistemleri üzerinden toplam 26 bin 12 adet hesap kullanıldığı, bu hesaplar aracılığıyla 12 milyar 879 milyon 55 bin TL tutarında yasa dışı bahis akışı yapıldığı iddia ediliyor.
İddianamede kara para trafiği, gönderilen meblağlar ve alıcılar da tek tek yer alıyor. Örneğin, Karslı’nın eşine, annesine ve kardeşine toplam 120 milyon TL gönderildiği, Trabzonspor Başkanı Ertuğrul Doğan’a ise 450 milyon TL gönderildiği kayda geçmiş durumda. Özellikle Ertuğrul Doğan ismi, spor kamuoyunda büyük yankı uyandırdı: iddianamede “mahiyeti anlaşılmayan” bu transfer tutarı yer alıyor. Doğan, gazeteci Murat Ağırel’e yaptığı açıklamada bu gönderim tutarının bir maden hissesi devriyle ilişkili olduğunu ifade etti.
İddianameye göre büyük bir yasa dışı bahis ağının en önemli ayaklarından biri olan Papara’nın kamuoyunda popüler hale gelmesinde spor kulüpleriyle yaptığı sponsorluk anlaşmasının önemli bir rolü var. Papara, Beşiktaş, Fenerbahçe ve Trabzonspor’un yanı sıra birçok spor organizasyonu ve kulüple sponsorluk anlaşması yaptı. Bunlardan bazıları şöyle:
Trabzonspor: 2024-2025 sezonuyla birlikte takım göğüs sponsoru oldu, stadyumun ismi “Papara Park” olarak değişti. Bu anlaşmadan bordo-mavili kulübün kazanacağı para 1 milyar 416 milyon TL.
Beşiktaş: 2023’te Papara ile forma konç ve kol sponsorluğu anlaşması imzalandı. Ayrıca taraftar kartı “BJK Card” uygulaması da gündeme getirildi. 2025-2026 sezonu için sponsorluk anlaşması yenilendi. Beşiktaş, şirketin TMSF kayyum yönetimine geçmesine rağmen ilişkiye devam edeceğini açıkladı. Siyah-beyazlıların bu anlaşmadan ne kadar para aldığı açıklanmadı.
Fenerbahçe: Papara, 2024 yılında üç ayrı forma sponsorluk anlaşması yaptı: erkek ve kadın basketbol ile kadın futbol takımları için. Ayrıca, 2021 yılında kadın futbol takımı ile sponsorluk ilişkisi başladı. Fenerbahçe, sponsorluk anlaşmasını feshetti. Sarı-lacivertliler de Beşiktaş gibi anlaşmanın detaylarını açıklamadı.
Göztepe (kadın voleybol takımı): 2024-2025 sezonundan itibaren Papara, Göztepe Kadın Voleybol Takımı’nın isim ve göğüs sponsoru oldu. Takım hala “Papara Göztepe SK” adıyla sahaya çıkıyor.
Kulüplerin aldığı bu sponsorluk bedelleri, resmi olarak “reklam gelirleri” gibi görünüyor. Ama iddianamede yer alan para transferleri, bu sponsorlukların arka planında daha geniş ve kirli bir ağın olabileceğine dair iddialar var. İddianame, gizli tanık beyanlarına dayanarak Papara’nın bahis siteleriyle entegre çalıştığını, ödeme altyapısını finanse ettiğini öne sürüyor. Örneğin, ‘Ihlamur’ adlı gizli tanığın beyanına göre, yasa dışı bahis sitelerinin ödeme trafiğinin büyük bir çoğunluğunu Papara yönetiyor. Bu durumda sponsorluk anlaşmaları “meşrulaştırma” işlevi görüyor olabilir. kulüplerle imzalanan anlaşmalar, markanın meşruiyetini güçlendiriyor; böylece şüpheli para trafiği daha az sorgulanır hale geliyor.
Öte yandan, kulüpler kâr amacı gütmeyen dernek statüsünde oldukları için sponsorluk gelirlerinin kaynaklarına dair derin denetimler nadiren yapılabiliyor. Futbolda forma reklamı, stat ismi, tribün panoları gibi gelirler çoğu zaman “ne reklamcı vermişse o” biçiminde kabul edilir; detaylı kaynak sorgulaması nadiren gündeme gelir.
Üst bölümde değindiğimiz Ertuğrul Doğan tam bir sembol. 450 milyon TL’yi alan Doğan’ın aynı zamanda Trabzonspor Başkanı olması yalnızca hisse satışıyla açıklanacak bir tesadüf mü? İddianemede bu tutar “ortağa gönderim” olarak geçiyor. Doğan’ın iddianamenin detaylarının ortaya çıkmasının ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı ziyaret etmesi ise işlerin nasıl yürüdüğüne dair önemli bir örnek. Tıpkı Seçil Erzan davasında olduğu gibi haklarında ciddi soruşturma yürütülmesi gereken futbolun önemli isimlerinin ‘büyüklerini’ devreye sokarak sadece ‘mağdur’ sıfatına bürünmeleri gibi. Veya Galatasaray’ın yasa dışı bahis şirketinin internet sitesinden aldığı sponsorluk hakkında jet hızında verilen kovuşturmaya yer yok kararı… Bunların hepsi iktidarın futbol kulüplerindeki kırmızı çizgileri nasıl muğlaklaştırdığını ortaya koyuyor.
Özetle Papara davası ve diğer skandal anlaşmalar futbolu sadece sahada değil, finansmasında da sorgulama zamanı geldiğinin işareti. Ama bunun için sadece Papara’yı yargılamak yetmez. Cazip sponsorluk anlaşmalarını alan kulüplerin, bu paraların kaynağına dair açıklama yapması, federasyonun ve denetleyici kurumların şeffaf denetim mekanizmaları kurması gerek.
