İnsan psikolojisi ve davranışlarının anlaşılmasında “nefis” kavramı, yalnızca bireyin kötülüğü emreden yanını ifade etmekten çok daha geniş bir anlam taşır. Nefis, özünde bireyin kendini ve var oluş içindeki değerini algılama biçimidir. İnsan fıtraten kendini sever; bu sevgi, evvela kendi varlığını, yani özünü, her yönüyle ve her ihtiyacıyla koruma eğiliminden doğar. Bu, kişinin kendisini diğer varlıklardan ayırarak bir birey olarak tanımasının temelidir. İnsan, doğuştan gelen bu öz sevgiyle hem eksikliklerinden arınmaya, tabi bu eksiklikleri fark ederse, hem de yeteneklerini ve değerlerini takdir etmeye meyillidir.
