DIŞ HABERLER
ABD’de otoriter rejim rüyasındaki Başkan Donald Trump yönetiminin üniversitelere yönelik “sadakat yemini” dayatmasına karşı 100’den fazla üniversitenin kampüsünde öğrenciler protesto gösterisi düzenledi.
ABD’nin dört bir yanında 100’den fazla üniversite kampüsünde öğrenciler, Trump yönetiminin yükseköğretime siyasi müdahalesini protesto etti. Öğrenciler, Trump’ın federal fonları kesmekle tehdit ettiği üniversite yönetimlerinden “sadakat yemini” olarak adlandırdıkları anlaşmayı imzalamayı reddetmelerini talep etti.
Öğrenciler ayrıca yükseköğretimin kamusal bir hak olduğunu savunarak üniversite ücretlerinin kaldırılması, LGBTİ ve yabancı öğrenciler için koruma, göçmen hakları ve okulların silah üreticileriyle işbirliğini sonlandırması çağrısı yaptı. Eylemlerde özellikle İsrail yanlısı tutumu olan Trump yönetimine yakın “oligarkların” akademik özgürlüğe müdahale etme girişimleri de protesto edildi.
GREVLERLE SÜRECEK
Protestolara akademisyenleri ve üniversite çalışanlarını temsil eden Amerikan Üniversite Profesörleri Sendikası (AAAP) ve Yüksek Öğrenim İşçileri Birliği’nin yanı sıra (HELU) birçok STK destek verdi. Kampüs İklim Ağı’ndan (CCN) Alicia Colomer, “Üniversiteler propaganda makineleri değil eğitim yeri olmalı” dedi.
Protestoları organize eden Students Rise Up (Öğrenciler Ayaklanın), cuma günkü eylemin ülke çapında bir dizi protestonun ilki olduğunu belirtirken 1 Mayıs’ta büyük ölçekli bir öğrenci ve işçi grevi ve Mayıs 2028’de ülke çapında grev yapacaklarını duyurdu.
Guardian’ın haberine göre AAUP başkanı Todd Wolfson, geçen hafta protesto organizatörleriyle yaptığı bir görüşmede “Yükseköğretimi ve genel olarak demokrasiyi kurtarmanın tek yolu var, o da öğrenciler, öğretim üyeleri ve personelin birleşmesidir. Yeni bir siyasi güç olmak zorundayız” dedi.
FONLARLA TEHDİT EDİYOR
Protestoların hedefinde üniversite yönetimlerini “federal fonları kesmekle” tehdit eden Trump’ın cinsiyet, ırk, fikir özgürlüğü ve Filistin gibi konularda muhafazakâr ideolojilerini dayatmayı amaçlayan “Compact for Academic Excellence in Higher Education” (Yükseköğretimde Akademik Mükemmellik Sözleşmesi) anlaşması var.
Trump’ın 1 Ekim’de açıkladığı 10 maddelik anlaşma kapsamında imza sahibi üniversitelerin, Beyaz Saray’ın belirli politika taleplerine “uyum sağlamayı” kabul ettikleri takdirde “önemli federal hibeler” ve “artırılmış genel gider ödemeleri” ile “büyük araştırma hibelerinde öncelik” alması öngörülüyor.
10 MADDELİK DAYATMA
Anlaşma, üniversitelerin federal araştırma fonlarında öncelik ve ek avantajlar elde etmesi karşılığında, öğrenim ücretlerini beş yıl dondurma, uluslararası öğrenci oranını %15’le sınırlama, biyolojik cinsiyet tanımını tesis ve sporlarda zorunlu kılma, ırk ve cinsiyet kotasını yasaklama, çeşitlilik programlarını kaldırma, Filistin’e destek gibi “siyasi içerikli” protestolara disiplin cezası verilmesi ve yönetim yapısını Beyaz Saray denetimine açma gibi maddeler içeriyor.
KABUL EDEN YOK
Anlaşma, ilk olarak “Ivy League” olarak bilinen önde gelen 9 üniversite için açıklandı. Arizona Üniversitesi, Brown Üniversitesi, Dartmouth Koleji, Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT), Pennsylvania Üniversitesi, Güney Kaliforniya Üniversitesi ve Virginia Üniversitesi anlaşmayı reddetti.
MIT Başkanı Sally Kornbluth, anlaşmanın “MIT’nin katılmadığı, ifade özgürlüğünü ve bir kurum olarak bağımsızlığımızı kısıtlayacak ilkeler içerdiğini” belirtti.
CORNELL BOYUN EĞDİ
Öte yandan Trump yönetimi, “Title VI” olarak adlandırılan Medeni Haklar Yasası’nın 6. Maddesi üzerinden de üniversitelere yönelik baskılarını sürdürüyor.
Ivy League üniversitelerinden Cornell Üniversitesi, nisanda “insan hakları ihlalleri kaynaklı soruşturmalar” gerekçesiyle dondurulan 250 milyon dolarlık federal fonlara ilişkin açıklamasında, fonların yeniden sağlanması için ABD yönetimiyle anlaşmaya vardığını söyledi. Buna göre üniversitenin 60 milyon dolarlık ödeme yapacak, özellikle Yahudi öğrenciler için kampüs ortamı denetlenecek.
Filistin protestolarının ardından ABD’de 60’tan fazla üniversiteye soruşturma açılırken milyonlarca dolarlık fonlar kesilmişti. Title VI “Federal para alan (üniversite, okul, hastane) her kurum ırk, renk veya ulusal kökene dayalı ayrımcılık yapamaz” maddesini öngörüyor.
