İran, Rusya’dan tedarik ettiği Spartak 4×4 MRAP (mayına dayanıklı pusu korumalı) zırhlı araçlarını kamuoyuna ilk kez 23 Kasım 2025’te düzenlenen bir sınır güvenlik töreninde sergiledi.
Tören, İran Ulusal Kolluk Kuvvetleri’ne bağlı sınır birliklerine yeni kara ve hava ekipmanlarının teslimi kapsamında gerçekleştirildi. Etkinlikte, Spartak MRAP araçlarının yanı sıra İran üretimi Joshan zırhlı araçları, zırhlı Toyota Land Cruiser 70 serileri, taktik araçlar, insansız hava araçları ve motosikletler de tanıtıldı. İranlı yetkililer, bu teslimatlarla sınır muhafızlarının operasyonel kapasitesinde %13, araç filosunda ise yaklaşık %5 oranında artış sağlandığını belirtti. Tören sırasında, bazı araçların daha önce tedarik edilip acil konuşlanma için yedekte tutulduğu açıklandı.
Spartak olarak bilinen AMN-590951 modeli, Rusya’da VPK (Askeri-Endüstriyel Şirket) tarafından geliştirilen, 2019 yılında tanıtılan ve MRAP sınıfında yer alan zırhlı bir araç. Kaynaklı monokok gövde ve V şeklindeki alt yapı ile 6 ila 8 kg TNT etkisine dayanıklı olarak tasarlandı. Ön ve tavan zırhı 12.7 mm çapındaki mühimmata, ek plakalarla ise 14.5 mm’ye kadar dayanım sağlayabiliyor. Araçta 360 beygir gücünde YaMZ-536 turbo dizel motor yer alıyor ve farklı arazi koşullarında 80-100 km/s yol hızı ile 1000 km’ye kadar menzil sunuyor.
İki mürettebat ve on personel taşıma kapasitesine sahip olan Spartak, farklı silah sistemleriyle donatılabiliyor. Üst taret, 12.7 mm Kord makineli tüfek, PK/PKP serisi silahlar veya AGS-17/30/40 otomatik bomba atarlarla donatılabiliyor. Uzaktan komutalı Arbalet-DM silah istasyonu entegrasyonuna da uygun. Araç, Ukrayna ve Suriye’de sahada test edildi; bazıları FPV drone saldırılarıyla tahrip edilirken, birimlerin yerel önlemlerle kafes zırhlarla güçlendirdiği örnekler de gözlendi.
Spartak’ın çok sayıda varyantı bulunuyor. Üç dingilli AMN-59097 modeli ağır yük ve ateş destek rollerinde kullanılırken, Tornado-G varyantı çok namlulu roketatar sistemi olarak geliştirildi. Diğer versiyonlar arasında hava savunma sistemine entegre edilmiş Rapira-2 ve Rapira-3 gibi anti-drone modeller yer alıyor. Spartak platformu; keşif, topçu desteği ve İHA karşıtı görevlerde modüler bir yapı sunuyor.
Bugüne kadar Gabon, Birleşik Arap Emirlikleri, Nijerya, Kazakistan, Libya ve Afrika Kıtası’ndaki bazı silahlı oluşumlar tarafından Spartak ya da türevleri kullanıldı. Ukrayna’daki savaşta yaklaşık 20 aracın imha edildiği veya hasar gördüğü; en az birinin ise Ukrayna güçlerince ele geçirilerek tekrar kullanıldığı bildirildi.
