EBRU ÇELİK
Erzincan İliç’te 9 madencinin yaşamını yitirdiği Çöpler Altın Madeni faciasına ilişkin davanın dördüncü duruşma bugün Erzincan 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü. 43 sanığın yargılandığı davada 5 tutuklu sanık SEGBİS aracılığıyla savunma yaptı. Mahkeme, sanıklardan Ömer Ardıç ve Shaun Keady Swartz’ın adli kontrolle tahliyesine, Selçuk Çiftlik, Ian Ronald Guille ve Ali Rıza Kalender’in tutukluluklarının devamına karar verdi.
Raporun “maden işletme açısından değerlendirmeler ve sonuçlar” bölümünde, dosyadaki teknik belgeler ve saha izleme verilerinin birlikte değerlendirilmesi sonucunda, patlatma faaliyetlerinin yığın liç sahasının genel stabilitesi üzerinde olumsuz bir etkisinin bulunmadığı, patlatmaların kaymaya neden olmadığı ifade edildi.
6’sı profesör 12 kişiden oluşan bilirkişi heyeti, Anagold Madencilik’in üst yönetimiyle birlikte çok sayıda mühendis ve denetçinin “özene aykırı davrandığını” tespit etti.
“DİNAMİK ANALİZ YOK, TASARIM HATALI”
Yeni raporda önceki bilirkişi değerlendirmeleri de dikkate alınarak, madenin statik koşullara göre projelendirildiği ve dinamik (sismik) analizlerin yapılmadığı belirtildi.
Heyet, “Dizayn parametreleri ve stabilite analizlerindeki hatalar, liç alanındaki şev kaymasına neden olmuştur. Jeoteknik değerlendirmelerin doğru ve zamanında yapılmaması ölümlü kazayı doğurmuştur” tespitinde bulundu.
Bilirkişiler, patlatma faaliyetlerinin kaymaya neden olmadığını; asıl problemin tasarım, drenaj yetersizliği ve stabilite hesaplamalarındaki eksiklikler olduğunu vurguladı.
YÖNETİCİLER AĞIR KUSURLU
Raporda, Anagold Madencilik ve bağlı şirketlerin yöneticileri, mühendisleri ve denetçileri tek tek sorumluluk dereceleriyle listelendi.
Buna göre:
- SSR Operasyonlar ve Sürdürülebilirlik Üst Düzey Başkan Yardımcısı Bill McNevin, “özene aykırı davrandı.”
- Operasyon Başkan Yardımcısı Iain Ronald Guille, Operasyon Direktörü Kenan Özdemir, Jeoteknik Başmühendisi Ali Rıza Kalender ve ekibi, “ağır derecede özene aykırı” bulundu.
- Jeoteknik birim asistanı Berkay Mısır, Proses Oksit Müdürü Hüseyin Üstündağ, Denetçi mühendis Bürgehan Akarsu ve denetim sorumlusu Osman Bayrak “özene aykırı” hareket etti.
- Oksit Proses Başmühendisi Murat Bayrakdar, Bakım Müdürü Abdulkadir Cansız, Sürdürülebilir Projeler Müdürü Shaun Swartz, İSG Müdürü Selçuk Çiftlik, Maden Müdürü Vekili İzzet Tekin ve iş sağlığı uzmanı Gizem Gazcı da “hafif ya da orta derecede özene aykırı” davrandı.
- SSR Global Projeler Başkan Yardımcısı John Harmse ve Kıdemli Proje Mühendisi İshak Aslan için “hafif derecede kusurlu” tespiti yapıldı.
ÖLÜMLER ÖNLENEBİLİRDİ
Rapor, facianın bir “doğa olayı” değil, tasarım ve denetim eksiklikleri zinciri olduğunu vurguladı. Heyet, “Yığın liç sahasının zemin özellikleri, drenaj kapasitesi ve eğim sürekliliği doğru planlanmadı; bu eksiklikler kademeli deformasyonlara yol açtı” dedi.
Bilirkişiler, özellikle jeoteknik analizlerin eksikliği ve izleme sistemlerinin kurulmamış olmasının felaketin boyutunu büyüttüğünü belirtti.
Sonuç bölümünde şu ifadeye yer verildi: “Liç alanı hatalı tasarlanmış, güvenlik katsayıları olumsuz koşullar altında sınanmamıştır. Bu durumun jeoteknik açıdan değerlendirmelerin yetersizliğiyle birleşmesi, doğrudan ölümlü kazaya neden olmuştur.”
YARGILAMA DEVAM EDECEK
Son duruşmada 5 tutuklu sanık SEGBİS sistemiyle mahkemeye bağlanırken, bilirkişi raporunun okunmasıyla birlikte savunmalar alındı. Mahkeme, sanıklardan Ömer Ardıç ve Shaun Keady Swartz’ın adli kontrolle tahliyesine, Selçuk Çiftlik, Ian Ronald Guille ve Ali Rıza Kalender’in tutukluluklarının devamına karar verdi.
Bir sonraki duruşma 6 Ocak 2026’ya ertelendi.
