İzmir Aliağa Gemi Söküm Tesisleri’ni işleten Gemi Geri Dönüşüm Sanayicileri Derneği, kıyı kenar çizgisinin deniz tarafına doğru genişletilmesini öngören proje başvurusunu geri çekti. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı da derneğin talebi üzerine çevresel etki değerlendirme (ÇED) sürecini sonlandırdı. Bakanlık açıklamasında, mevcut faaliyetlerin daha önce verilen ÇED muafiyetleri kapsamında devam edeceği, imar planı çalışmalarının tamamlanmasının ardından ise yeniden başvuru yapılabileceği belirtildi.
Dernek, alan artışı için Bakanlığa başvurduktan sonra yeni bir yazıyla sürecin durdurulmasını talep etti. Gerekçe olarak bölgede yapılacak imar planı revizyonu gösterildi. Bakanlık bu talebi kabul ederek süreci resmen iptal etti. Karara göre, sahadaki mevcut faaliyetler yeni bir çevresel etki değerlendirmesi yapılmadan sürdürülecek.
Aliağa Gemi Söküm Tesisleri, Türkiye’nin tek gemi söküm bölgesi olma özelliğini taşıyor. Burada dünyanın farklı ülkelerinden gelen gemiler sökülüyor. Tesisler, uzun süredir çevresel etkileri ve işçi sağlığına yönelik riskleri nedeniyle kamuoyunda tartışma konusu oluyor.
Geçtiğimiz yıl tesislerde yapılacak kapasite artışına ilişkin muafiyet kararları gündem olmuş, EGEÇEP, İzmir Barosu, TMMOB Mimarlar Odası, İzmir Tabip Odası ve 8 yurttaş Bakanlığa karşı dava açmıştı. Bakanlığın son kararı, alan artışı projesini şimdilik durdurdu. Ancak imar planı revizyonunun tamamlanmasının ardından derneğin yeniden başvuru yapabileceği ifade edildi. Bu durum, sürecin tamamen iptal edilmediğini, yalnızca planlama süreci sonuçlanana kadar askıya alındığını gösteriyor.
ÜLKE, AVRUPA’NIN GEMİ SÖKÜM ÜSSÜNE DÖNÜŞTÜRÜLDÜ
Gemi söküm işleminin dünyada en çok gerçekleştirildiği ülkelerin Bangladeş, Hindistan ve Pakistan olmasına karşın Türkiye de, mesafe olarak yakınlığı sebebiyle, 22 gemi söküm tesisiyle Avrupa ülkeleri tarafından tercih ediliyor. STK Gemi Söküm Platformu’nun 2024 verilerine göre Türkiye sökülen gemi sayısı bakımından dünya 3’üncüsü, gros tonajı bakımından ise dünya 4’üncüsü. Buna göre sadece 2024 yılındHem a Türkiye’de toplam 476 bin 303 gros tonajına sahip 84 gemi söküldü. Söküm için gönderilen gemilerden biri de İsrail gemisiydi. Gemi söküm işlemi insan sağlığı için de ciddi riskler teşkil ediyor. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi’nin verilerine göre 2013-2022 arasında İzmir Aliağa’da en az 97 işçi yaşamını yitirdi.
