Gökay BAŞCAN
Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği 30. Taraflar Konferansı (COP30), Brezilya’nın Belém kentinde başladı.
Dünyanın oksijen deposu olarak nitelendirilen ancak büyük bir saldırı altındaki Amazon Ormanları’nda gerçekleşen zirveye ilişkin beklentiler düşük. Her yıl fosil yakıt devlerinin sponsorluğunda yapılan, liderlerin temennilerinden öteye gitmeyen müzakereler süreci gibi birçok eleştiri de COP30’a ilişkin sürüyor.
Ancak bu yıl COP’un gerçekleştiği yerin hemen yakınında, bugün başlayacak olan alternatif zirvede yer alan başlıklar tartışmaya değer.
İklim Adaleti Koalisyonu’nunda bileşeni olduğu, ‘Halkların Zirvesi’nde 6 farklı başlık altında tartışmalar gerçekleşecek. Tartışmalarda öne çıkan başlıklar şu şekilde:
1- YAŞAYAN TOPRAKLAR VE “DENİZ-TOPRAKLAR”, HALKIN VE GIDANIN EGEMENLİĞİ
• Suların, nehirlerin, denizlerin, mangrovların, ormanların, şehirlerin ve kırsalın halklarının haklarını ve toprak savunusunu görünür kılmak ve güçlendirmek.
• Yerli Halklar ve Geleneksel Topluluklar için toprakların tanınmasını, kadastro, demarkasyon ve tapulama süreçlerinin hayata geçirilmesini teşvik etmek.
• Gıda ve beslenme güvenliği ve egemenliğine ulaşmak için agroekolojik bölgeler inşa etmek.
2- TARİHSEL TAZMİNATLAR, ÇEVRESEL IRKÇILIKLA MÜCADELE, SAHTE ÇÖZÜMLER VE ŞİRKET İKTİDARI
• Büyük tarım projeleri, hidroelektrik, madencilik, balıkçılık, endüstriyel su ürünleri yetiştiriciliği, denizlerin özelleştirilmesi ve biyolojik çeşitliliği yok eden lojistik koridorlarla yüzleşmek.
• Cezasızlıkla mücadele etmek; çevre suçları ve kriz sonuçları için şirketleri, özel ve kamusal aktörleri sorumlu tutmak ve tazminat yükümlülükleri getirmek.
• Aşırı iklim olaylarının mağdurlarına yardım sağlayacak tazminat ve işbirliği mekanizmaları geliştirmek.
3- ADİL, HALKÇI VE KAPSAYICI GEÇİŞ
• Üretim, yeniden üretim, dağıtım ve tüketim yöntemlerinde dönüşümü teşvik etmek.
• Çeşitlendirilmiş kaynaklar, adil dağılım ve merkezsizleşme ile adil ve halkçı bir enerji geçişi teşvik etmek.
• Tarım tekelleri, hidroelektrik, madencilik, petrol, balıkçılık ve endüstriyel su ürünleri işletmelerinden arındırılmış bölgeler inşa etmek.
4- BASKILARA KARŞI, DEMOKRASİ İÇİN, HALKLARIN ENTERNASYONALİZMİ
• Halklar arasında demokratik, halkçı, feminist, kapitalizm karşıtı, ırkçılık karşıtı, kastçılık karşıtı, faşizm karşıtı bir projeyi güçlendirmek; bölgesel entegrasyonu, cinsel ve toplumsal cinsiyet çeşitliliğini desteklemek; emperyalizme, aşırı sağa ve sömürgeciliğe karşı çıkmak.
• Adil barış, iklim adaleti ve demokrasi için birleşik toplumsal seferberlik gündemi oluşturmak..
5- ADİL KENTLER VE YAŞAYAN KENTSEL ÇEPERLER
• Büyük şehirlerde iklim krizine yönelik halkçı ve alternatif çözümleri teşvik etmek.
• Toplumsal cinsiyet, ırk ve etnik eşitlik gözeterek iklim adaleti perspektifinden kentsel planlama, ulaşım ve atık yönetimi politikaları geliştirmek.
• Yerel iklimlere uyumlu, ulaşım ve hizmetlerle entegre konut politikaları teşvik etmek.
• Halkların evrensel hakları olarak kanalizasyon, içme suyu ve enerjiye erişimi demokratikleştirmek.
• Enerji üretim ve dağıtımını merkezsizleştirmek; enerji egemenliğini ve halkçı çözümleri teşvik etmek.
6- HALKÇI FEMİNİZM VE KADINLARIN TOPRAKLARDA DİRENİŞİ
•Halkçı, ırkçılık karşıtı, sömürgecilik karşıtı feminizmi; cinsel ve toplumsal cinsiyet çeşitliliği mücadelelerini; kadınların ırksal, etnik ve bölgesel çeşitlilik içindeki mücadelelerini inşa ve desteklemek.
• Neoliberal ekonomilere karşı Feminist Ekonomi inşa etmek.
