Kocaeli Gebze’de yapımı süren metro hattı üzerinde yıkılan ve 4 kişinin ölümüne neden olan binaya ilişkin çalışmalar sürürken bu güzergâhta başka evlerin de kolon ve duvarlarında çatlaklar oluştuğu kaydedildi.
Önlem amaçlı tahliyelerin sürdüğü bölgede yurttaşlar tedirgin. Uzmanlar ise göçüğe metro inşaatının yol açtığı görüşünde birleşti. Ancak net durum teknik inceleme sonrası belli olacak. Uzmanlar ‘‘Metro inşaatı yapılmadan önce yer seçimi, arazinin yapısı mutlaka iyi değerlendirilmeli. ‘Yaptım oldu, bitti’ mantığı ile bu işler yürümez” uyarısında bulundu.
29 Ekim sabah 07.00 sıralarında Gebze-Darıca metrosunun Akse sapağı durağındaki Mevlana Mahallesi’nde bulunan 7 katlı Arslan Apartmanı aniden çökmüş, 4 kişilik Bilir ailesi yaşamını yitirmişti. Olay sonrası yetkililerden net bir açıklama gelmemesi de tepkileri büyütmüştü. Yaşananların ardından akademisyenlerlerden oluşan heyet bölgede metro inşaatı ve zeminde çalışmalar başlattı. Ekiplerin detaylı bir rapor hazırladığı ve önümüzdeki günlerde raporu kamuoyu ile paylaşacağı öğrenildi.
Yıkılan binanın altından metro geçtiği, Gebze’nin altında birçok noktada karstik boşlukların olduğu ve bunlardan kaynaklı çökme olabileceği üzerinde duruluyor.
BENZER ŞİKÂYETLER VAR
21 bina, 28 işyeri ve 79 bağımsız birimin tahliye edildiği Mevlana Mahallesi’nde endişeli bekleyiş sürerken yine metro güzergâhında bulunan İstasyon Mahallesi’ndeki 4 katlı bir binada da benzer şikâyetler ortaya çıktı. Binanın kolon ve duvarlarında çatlaklar olduğu, tedbir amaçlı mühürleneceği öğrenildi. Bu binanın bir alt sokağında da başka bir binada benzer durumun yaşandığı ve önceki gece tahliye edildiği öğrenildi. İstasyon Mahallesi 1408 Sokak’ta bulunan ve boşaltılan binada yaşayan Arda Karatay adlı yurttaş şunları söyledi:
‘‘4 katlı bir binamızda uzun süredir çatlaklar vardı. Son yaşanan bu olayda sonra bizde korktuk. CİMER’e yazdık, ardından Gebze Belediyesi’ne başvurduk. Sonrasında gelip işlemlere başlandı. Binadaki çatlaklar metro inşaatından sona oldu. İnşaat sırasında yapılan patlatlamalardan mı kaynaklı bilmiyoruz tabii. Evimiz metronun şaft 3 hattında. Patlatlamaları evimden otururken hissediyordum, hiçbir önlem alınmadı. 3-4 gün boyunca binada inceleme yapılacağı ve onun ardından karar verileceği belirtildi. Yıkım kararı verilirse ona göre ne yapacağımızı düşüneceğiz.’’
Darıca Kosova Sokak’ta bulunan tahliye edilen binalardan biri.
3 METRELİK BOŞLUK
Darıca ilçesindeki Fevzi Çakmak Mahallesi Kosova Sokak üzerinde bulunan 4 katlı ve 3 katlı yan yana olan iki binanın kolonlarında çatlak meydana geldi. Binalardaki 9 dairede oturan yurttaşlar, çatlaklardan korkarak evlerini tahliye etti. Fevzi Çakmak Mahallesi 5216 Sokak üzerinde bulunan 4 katlı binada oturan 5 kişi, zemin kattaki mobilya dükkânın kolonları ve tavanında oluşan çatlaklar nedeniyle tedbiren evlerinden çıktı. Yine Metronun Darıca’da bulunan Gar Durağı ve Farabi Devlet Hastanesi Durağı inşaatlarının bulunduğu bölgelerde evlerde çatlaklar oluştu, kolonlar patladı. 2 ev tedbiren boşaltıldı. Eski TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Gebze Temsilcisi ve Gebze Belediyesi CHP Meclis Üyesi Ahmet Kadı, binanın çökmesinin hemen ardından bölgeye gittiğini ve bina temelindeki çökmeleri gördüğünü belirterek ‘‘Bina, yapı mühendislikte çok karşılaşmayacağımız şekilde devrilmişti. Yani yukarı kota doğru.. Binanın devrildiği temelde 3 metre civarında boşluk oluşmuştu. O boşluk nedeniyle yapı stabilitesini kaybetmişti. Yani karstik bir boşluk ya da başka faktörlerle zeminin oradan uzaklaşmasıyla devrilen bir bina’’ dedi. Binanın temelinin altının birden bire bu şekilde boşalmayacağını anlatan Kadı, ‘‘Boşalıyorsa bunu tetikleyen unsanlar vardır. Bu kadar büyük çapta bir karstik boşluğun incelenmesi gerek. Bina 2012’de ruhsat alırken o dönem altında bir boşluk yok. Zaman içinde bu boşluk oluşsaydı bu belli olurdu. Demek ki birden oluştu. Olağan şüpheli metro inşaatı’’ diye konuştu.
ANİ DEŞARJ YAPILDI MI?
Metro güzergâhında bulunan başka mahallelerden de benzer şikâyetlerin geldiğini hatta bazı evlerin boşaltıldığını söyleyen Kadı şöyle devam etti: ‘‘Şuan bölgede yapılan incelemelerin birçoğu geoteknik yani zemin ile ilgili incelemeler. Birkaç gün önce sadece bu bölge ile tahliyeler kısıtlıyken Gebze İstasyon mahallesinden, Darıca’dan yine metro hattının geçtiği Fevzipaşa mahallesinden de binalar boşaltıldı. Bu görülen çatlakların çoğu korozyon kaynaklı çatlaklar ama çatlakların ve oturmaların artması metro ile ilişkilendirilebilir. Eski yapılarda korozyon kaynaklı çatlamalar görülebilir. Metro tünelleri patlatma ile açıldığı için ve her patlama belli bir sarsıntı ve hasar bırakacağı da unutulmamalıdır. Tüm bunlar incelenmeli.’’
Bölgenin dere yatağı ve karstik yapı özelliklerine de değinen Kadı, ‘‘‘Mümkün olduğu kadar işin sağlam tarafında kalarak plan ve projelerin yapılması gerekir. Zemindeki suyun buna etki etmesi mümkün. Bir binanın altına zaman içinde zemin suyu dolabilir. Siz bu zemin suyunu hızlı bir şekilde deşarj ederseniz, ani deşarj ederseniz bu da zemini boşaltıp aynı sonuca yol açabilir. Olaydan hemen önce bölge ciddi yağış aldı, sormak lazım metro bölgede böyle bir su deşarjı yaptı mı? Ani deşarj var mı?’’ diye sordu. Gebze CHP İlçe Başkanı Gökhan Orhan da şunları söyledi: “Bu bölgede başka mahallelerden de benzer şikâyetler geliyor. Ne kadar da bu konuyu inkâr edip bakanlığın idaresindeki metroyu temize çıkarmaya çalışsalar da bütün teknik ve bilirkişilerden aldığımız bilgiler işi o yöne götürüyor. Bina tamamen blok halinde devrildi. Temelinde bir göçme var, bundan kaynaklı olduğunu düşünüyoruz. Çatlağı olan kolanları patlayan binalar var, ivedi şekilde önlem alınmalı. Ülkenin diğer konularına duyarsız oldukları gibi bu konuya da duyarsız olup, sadece kendi adamlarımızı nasıl kollarız algısından çıkıp duruma müdahale ederlerse bir felaketin önüne geçilmiş olur. Kentimizde ikinci ve üçüncü bir felakete yol açmamak için mücadelemize devam ediyoruz.’’
