Dış Haberler
Afrika kıtasının doğusunda bulunan eski Fransa sömürgesi Madagaskar’da su ve elektrik kesintilerine karşı düzenlenen protestoların ardından gösteriler yasaklandı, sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Protestoların merkezi olan başkent Antananarivo’da gün batımından gün doğumuna kadar sokağa çıkma yasağı getirildi.
Binlerce protestocu, ev ve işyerlerinin çoğu zaman 12 saatten uzun süre elektriksiz kalmasına neden olan sürekli elektrik kesintilerine tepkilerini dile getirmek için perşembe günü sokaklara döküldü.
BANKALAR, MAĞAZALAR ATEŞE VERİLDİ
Polis, gösterileri bastırmak için plastik mermi ve göz yaşartıcı gaz kullandı. Öfkeli kitleler 1,4 milyonluk başkentte mağazaları, bankaları ve zenginlerin evlerini ateşe verdi. Cumhurbaşkanı Andry Rajoelina’ya yakın olduğu bilinen üç politikacının evine de protestocular tarafından saldırı düzenlendi. Sokaklarda bariyerler oluşturulurken polisle çatışma yaşandı. Ülkenin yeni teleferik sisteminin birçok istasyonu da ateşe verildi.
MADAGASKAR HALKI, UYAN
“Su ve elektrik temel insan ihtiyaçlarıdır”, “Madagaskar halkı, uyan” sloganlarını atan göstericiler hükümeti protesto etti. Gençlerin ağırlıkta olduğu protesto hareketi, birkaç gün önce başta Facebook olmak üzere sosyal medya platformlarında ivme kazanmaya başladı. Ülkenin başka kentlerinde de protestoların gerçekleştirildiği kaydedildi. Protestocular ülkenin sorunlarının kökü olarak görülen ulusal su ve elektrik şirketinin ofislerinin önünde eylemler yapıyor.
Polis ve orduyu da kapsayan ortak güvenlik biriminin başında bulunan General Angelo Ravelonarivo, perşembe günü geç saatlerde özel televizyon kanalı Real’de yaptığı açıklamada, “Maalesef, başkalarının mallarına zarar vermek için durumdan faydalanan kişiler var” dedi.
Açıklamada, güvenlik güçlerinin “halkı ve mallarını korumak” amacıyla, “kamu düzeni sağlanana kadar” saat 19.00–05.00 arasında sokağa çıkma yasağı uygulanmasına karar verdiği belirtildi.
YOKSULLUKLA SAVAŞIYORLAR
Hint Okyanusu’nda bir ada ülkesi olan Madagaskar, yoksullukla boğuşurken, bazıları 2023’te yeniden seçilen Rajoelina hükümetini koşulları iyileştirmemekle suçluyor.
Dünya Bankası’nın 2022 verilerine göre, ülkenin tahmini 30 milyonluk nüfusunun yaklaşık yüzde 75’i yoksulluk sınırının altında yaşıyor.
∗∗∗
ÖFKELERİ BOYUN EĞDİRDİ
Hint Okyanusu’nun diğer ucundaki Doğu Timor’da ise hükümet, öğrencilerin liderliğindeki kitlesel gösterilerin ardından kamu görevlilerine yönelik ayrıcalıklar içeren yasadan geri adım attı.
Güneydoğu Asya’nın en genç nüfuslu ve en yoksullarından birisi olan ülkede milletvekillerine ömür boyu emekli maaşı sağlayan yasa, parlamentodaki oylamayla geri çekildi.
HER BİR VEKİLE ARAÇ
Geçen hafta başında başlayan protestoların fitilini ateşleyen, parlamentodaki milletvekillerinin tümüne araç alınmasına yönelik plan oldu. Geçen yıl onaylanan bütçe tasarısı, Doğu Timor Parlamentosu’ndaki 65 milletvekilinin her birine 61 bin 500 dolar maliyetli SUV araçlar almak için 4,2 milyon dolar ayrılmasını içeriyordu.
Ayrıca emekli milletvekilleri ve bazı kamu görevlileri, 2006 tarihli bir yasa uyarınca maaşlarına eşdeğer ömür boyu emekli maaşı alma hakkı kazanmıştı. 2023 yılında 36 bin dolar olan milletvekili maaşı, ülkede ortalama gelirin 10 katından fazla.
Milletvekillerine araç alınması planı, Dünya Bankası istatistiklerine göre nüfusunun yüzde 40’ından fazlasının yoksulluk içinde yaşadığı ülkede geniş çaplı öfkeye yol açtı.
Fotoğraf: Depo Photos
DERİN YOKSULLUK
Başkent Dili’de çoğu üniversite öğrencisi yaklaşık 2 bin kişi meydanlara indi. Göstericiler daha sonra taleplerini kamu görevlilerine ömür boyu emeklilik maaşı gibi adaletsiz uygulamalara genişletti. “Hırsızları durdurun” sloganları atan göstericiler, parlamento binası yakınlarında hükümete ait bir aracı ateşe verirken polis biber gazıyla sert müdahalede bulundu.
Protestocu liderlerinden Cezario Cesar, BBC’ye verdiği demeçte gösterilerin araçların alınması kararının ardından başlamasına rağmen “insanların birçok şeyden artık bıkmasından” dolayı yaşandığını söyledi. Cesar, “İnsanların iyi eğitime, temiz suya erişimi yok. Kendilerine fayda sağlayacak çok fazla yasa çıkarıyorlar. Bu adaletsizlik” dedi.
Doğu Timor, komşusu Endonezya’dan 2002’de bağımsızlığını kazanmadan önce 270 yıldan fazla süre Portekiz’in sömürgesi altındaydı. Ekonomisi büyük ölçüde petrole bağımlı olan ülke, derin eşitsizlik, işsizlik ve yetersiz beslenme gibi birçok sorunla boğuşuyor. Endonezya da geçen ay ülkedeki işsizliğe ve eşitsizliği derinleştiren ekonomi politikalarına karşı şiddetli protestolara sahne olmuştu.
