Merkezi yönetim bütçesi eylülde yeniden açık verdi. Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerine göre, ağustos ayında gelir vergisi tahsilatlarında yaşanan artış ile 96,7 milyar TL fazla veren bütçe eylülde 309,6 milyar TL açık kaydetti. Eylül ayında bütçe giderleri 1 trilyon 331 milyar TL, bütçe gelirleri 1 trilyon 21,4 milyar TL olarak gerçekleşti.
Ocak-Eylül döneminde ise merkezi yönetim bütçe giderleri 10 trilyon 222,2 milyar TL, bütçe gelirleri 9 trilyon 4,9 milyar TL ve bütçe açığı 1 trilyon 217,3 milyar TL olarak gerçekleşti. Vergi türleri itibarıyla Eylül’de geçen yılın aynı ayına göre gelir vergisi yüzde 81,2, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 53,2, özel tüketim vergisi yüzde 41,9, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 46,3, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 38, damga vergisi yüzde 39,7, harçlar yüzde 70,3, diğer vergiler tahsilatı yüzde 50,2 artarken kurumlar vergisi yüzde 90,5 azaldı.
100 LİRANIN 18’İ FAİZE GİTTİ
2025 Ocak-Eylül döneminde dolaylı vergilerin payı yüzde 62,44, dolaysız vergilerin payı yüzde 37,56 oldu. Ücretlilerden alınan gelir vergisinin toplam gelir vergisi içindeki payı yüzde 91,9 oldu. Vergi yükü yurttaşın sırtına bırakılırken Hazine’nin faiz giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 59,2 artışla 236 milyar 621 milyon lira olarak kayıtlara geçti.
Ocak-eylül döneminde faiz harcamalarının tamamı ise 1 trilyon 662,4 milyar liraya ulaştı. Geçen yılın aynı dönemine göre faiz harcamaları yüzde 82 arttı. Merkezi yönetim bütçesine kaydedilen her 100 liralık gelirin 18 lirası faiz harcamalarına gitti.
Ekonomik sınıflandırmaya göre bütçe giderleri içerisinde faiz harcaması birçok faaliyetin üzerinde çıktı. Eğitim hizmetlerine 1 trilyon 88 milyar, sağlık hizmetlerine 811 milyar lira, sosyal güvenlik ve sosyal yardım hizmetlerine ise 1 trilyon 892 milyar lira ayrıldı.
Bütçede hesabı sorulmayan harcama kalemi olarak bilinen örtülü ödenek harcaması eylül ayında 344 milyon 346 bin lirayı buldu. Ocak-eylül döneminde kaydedilen toplam harcama 8 milyar 780 milyon liraya ulaştı.
İsraf kalemleri arasında gösterilen taşıt kiraları için harcanan kaynak, ise ocak-eylül döneminde 3 milyar 570 milyon lirayı buldu. Uçak kiraları için yapılan harcama ise eylül ayında zirveye çıktı. Sadece eylül ayında 2 milyar 521 milyon lira uçak kiralama harcaması altında kaydedildi. Ocak-eylül döneminde yapılan harcamanın toplamı ise 9 milyar 191 milyon liraya ulaştı. Temsil ve tanıtma gideri adı altında ayrılan 1 milyar 636 milyon liralık bütçenin 1 milyar 156 milyon liralık bölümü dokuz ayda harcandı.
∗∗∗
SANİYEDE 328 BİN TL VERGİ
Yılın ilk dokuz ayında yurttaşın devlete ödediği vergi oranına ilişkin TBMM Genel Kurulu’nda konuşan CHP Karabük Milletvekili Cevdet Akay, “Vatandaşlarımız yılın ilk dokuz ayında saniyede 328 bin 763 TL, dakikada 19 milyon 726 bin TL, saatte 1 milyar 184 milyon TL, günde 28 milyar 405 milyon TL, haftada 198 milyar 836 milyon TL, ayda 861 milyar 501 milyon TL olmak üzere, dokuz ayda toplam 7 trilyon 753 milyar 506 milyon TL vergi ödedi. Bu rakamlar açıkça gösteriyor. Sorun kaynak yetersizliği değil, iktidarın israf düzenidir. Halktan toplanan vergiler üretime, istihdama, çiftçiye, emekliye gitmiyor, şatafata, lükse, yandaşın cebine gidiyor!” dedi. “Bu tablo, kötü yönetimin, denetimsizliğin ve liyakatsizliğin sonucudur” diyen Akay, “Millet kemer sıkarken iktidar hâlâ har vurup harman savuruyor. Bunu asla kabul etmiyoruz! Halkın vergisini halka döndürene kadar da mücadeleye devam edeceğiz!” şeklinde konuştu.
