Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ve Japonya Başbakanı Takaiçi Sanae, Güney Kore’nin Gyeongju şehrinde düzenlenen Asya Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) Zirvesinde ikili görüşme gerçekleştirdi.
Çin Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, Şi’den ülkesinin yeni dönemin ihtiyaçlarına uygun ve istikrarlı ikili ilişkiler kurmak üzere yeni Japon hükümetiyle birlikte çalışmaya hazır olduğu mesajı geldi.
Ülkesinin Japonya ile ikili ilişkilerin siyasi temelini koruyarak karşılıklı faydaya dayalı stratejik işbirliğini ilerletmeyi istediğini ifade eden Şi, yeni Japon hükümetinin Çin’e karşı doğru bir anlayış benimseyerek ilişkilerin barış, dostluk ve işbirliğine dayalı genel doğrultusuna bağlı kalacağını umduklarını dile getirdi.
Şi, iki ülkenin birbirini tehdit değil ortak olarak görmesi, geçmişten ders alarak geleceğe bakması gerektiğini belirterek, tarihsel sorunlar ve Tayvan konusunda iki ülke ilişkilerinin temelini oluşturan Dört Siyasi Belge’deki taahhütlere bağlı kalınmasının önemine işaret etti.
Yakın zaman önce hayata veda eden eski Japonya Başbakanı Murayama Tomiiçi’nin, görevdeyken Japonya’nın İkinci Dünya Savaşı ve öncesindeki saldırganlığı için özür dilediğini hatırlatan Şi, bu ruhun desteklenmesi gerektiğini vurguladı.
TAKAİÇİ: “DİYALOG HER ZAMANKİNDEN ÇOK GEREKLİ”
Japon ajansı Kyodo’nun haberine göre, Başbakan Takaiçi de basına yaptığı açıklamada, görüşmede Çin’e ait gemi ve uçakların Doğu Çin Denizi’nde iki ülke arasındaki ihtilaflı adacıklar çevresindeki hareketleri, Pekin yönetiminin nadir toprak elementlerinin ihracatını kontrolüne yönelik aldığı tedbirler ve Sincan Uygur Özerk Bölgesi ile Hong Kong Özel İdari Bölgesi’nde insan haklarının durumu dahil Japonya’nın kaygı duyduğu konuları muhatabına aktardığını dile getirdi.
Çin yönetimiyle diyaloğu sürdürmek istediklerini vurgulayan Takaiçi, “Çoklu kanallardan iletişimi sürdürmenin önemi konusunda mutabakata vardık. Kaygı duyduğumuz konular olduğuna göre, diyalog her zamankinden çok gerekli.” ifadesini kullandı.
Takaiçi, Çin’in Doğu Çin Denizi’nin yanı sıra Güney Çin Denizi’nde artan agresif tutumuna karşı iki ülkenin savunma otoriteleri arasında kriz yönetimi ve iletişim mekanizmaları kurulmasının önemi konusunda hemfikir olduklarını ifade etti.
Görüşmede Tayvan sorununa değindiğini kaydeden Takaiçi, Boğaz’ın iki yakası arasındaki istikrarlı ilişkilerin bölgenin istikrarı açısından kilit olduğunu vurguladığını aktardı.
Takaiçi, Şi’den son dönemde Çin’de yaşayan bazı saldırılar nedeniyle ülkedeki Japon vatandaşlarının can güvenliğinin sağlanmasını istediğini ve görüşmede ayrıca Kuzey Kore’nin 1970’li ve 1980’li yıllarda kaçırdığı iddia edilen Japon vatandaşları konusunda da görüş alışverişinde bulunduklarını kaydetti.
ÇİN, YENİ JAPON HÜKÜMETİNE KARŞI TEMKİNLİ
Görüşme, Japon Başbakan Takaiçi’nin 21 Ekim’de göreve başlamasının ardından iki ülke liderlerinin ilk buluşması oldu.
Çin’in yeni göreve gelen Japon hükümetine karşı temkinli bir tavır aldığı gözleniyor. Pekin yönetimi, Başbakan Takaiçi’ye göreve başladıktan sonra teamüllere uygun olarak Devlet Başkanı ve Başbakan düzeyinde tebrik mesajı yollamadı.
Siyasi gözlemciler, Takaiçi’nin ülkesinde “Tayvan yanlısı” bir politikacı olarak tanınıyor olmasının bu tutumda etkili olduğuna işaret ediyor.
Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi ile Japon mevkidaşı Motegi Toşimitsu, iki ülke liderlerinin görüşmesi öncesinde, 28 Ekim’de telefonda görüşmüş, bu Pekin yönetiminin yeni hükümetle ilk üst düzey teması olmuştu.
Çinli Bakan, görüşmede, “Umuyoruz ki, Japonya’nın yeni kabinesi Çin ile ilişkilere iyi bir başlangıç yapar ve gömleğin ilk düğmesini doğru ilikler.” ifadesini kullanmıştı.
