Melisa AY
İspanya’nın en büyük takımlarından Katalan temsilci Barcelona’nın stadı Camp Nou, emek sömürüsüyle genişliyor. Stadın yapımını yüklenen yandaş Limak, Avrupa’nın en büyüğünün inşaatını yüzlerce kaçak işçi ile yaptırıyor. Türkiye, Fas, Pakistan ve çeşitli Kuzey Afrika, Güney Amerika ülkelerinden gelen yüzlerce işçi uzun mesailerde kaçak çalıştırılıyor. Camp Nou, 2023’te imzalanan anlaşma ve akıllara kazınan dev Limak kule vinçleri ile işçinin sömürülen alınterinin üzerinde yükseliyor.
Emek sömürüsüne karşı katıldığı iş bırakma eyleminin ardından işten çıkarılan elektrik ustası Emre Akkuş, Limak’ın Barcelona’daki şantiyesinde yaşananların sistemli bir sömürü olduğunu söylüyor. Şubat ayında burada işe başlayan Akkuş, Macaristan’dan aldığı oturum kartı dışında şirketin yasal yükümlülüğü olan çalışma izni başvurusunu yapmadığını anlattı. Şantiyede önlemlerin de yetersiz olduğunu anlatan Akkuş, “Macaristan’dan geldim, orada izinlerim vardı. Kanuna göre şirketin oturum ve çalışma izni çıkarması gerekiyordu ama yapmadılar; sözleşme bile imzalatmadılar. Barcelona’ya ayak bastığımız ilk gün işbaşı yaptırıldık, işçi sağlığı ve iş güvenliği eğitimi bile vermediler; eğitimi ancak bir ay sonra verdiler” diyor.
Limak, yoksul ülkelerden gelen göçmen işçilerin emeğini taşeron şirketler aracılığıyla satın alıyor. Burada çalışan İSG yardımcı elemanları, elektrik ve kaynak-montaj işleriyle ilgilenen çoğu işçi ise Türkiye’den Barcelona’ya çalışmak için gelenler.
Limak’ın taktiği, Avrupa Birliği’nde çalışma ve oturum izni olan işçileri, taşeron şirketler aracılığıyla şantiyeye toplamak. Oturum kartı bu işçilere AB’de dolaşım hakkı veriyor. Şirket işçilerin dolaşım hakları ile onları bir çalışma izni olmadan, kaçak çalıştırıyor. Türkiye’den gelen işçilerin sigortası ise İspanya’da yapılmıyor. Akkuş, kendisi gibi 70-100 kadar işçinin Türkiye’den getirildiğini anlatıyor. İşçiler, taşeron Extreme İşler şirketinde sigortalı gözüküyor. Burada Extreme İşler’in yanı sıra Litvanya merkezli Extreme Works şirketi de Limak’ın taşeron işlerini yapıyor. Kıvanç Eliaçık’ın İlke TV’de yayınladığı “Barcelona acı vatan” yazısına göre işçiler, vize ihlali nedeniyle geri dönemeyeceklerinden ülkeye cenazeler için dahi gidemiyor.
SENDİKA BASKIN YAPTIRDI
İşçiler haftada çoğu zaman 7 gün, yasal aylık çalışma süresi olan 176 saatin çok üstünde çalıştırılıyor. DİSK/Dev Yapı-İş ve İşçi Komisyonları Sendika Konfederasyonu (CCOO) işbirliğiyle harekete geçen resmi kurumların tespitleri de bu yönde. CCOO’nun ihbarda bulunduğu iş müfettişleri, şantiyeye yaptıkları baskında sigortasız çalıştırılan işçileri tespit etti.
Limak’ın Camp Nou şantiyesini yaklaşık 3 ay önce basan iş müfettişleri, 450 işçinin kaçak olarak uzun saatler çalıştırıldığını tespit etti. Bu işçilerden 60 kadarı Türkiye’den gelenler olurken Akkuş, “Kanunen sigortasız ve izinsiz çalıştırıldığımız teyit edildi. Baskı artınca şirketin eli zayıfladı. Oturum süresi bitenleri gönderme kararı aldılar; 12 kişinin çıkışını verdiler. Biz de eylem yaptık. 25 kişi katıldı, bir süre sonra 13 kişinin daha çıkışı verildi. Şimdi 22 kişi daha çıkartıldı. Bizim bağlı olduğumuz Extreme İşler’de çalışan Türk işçi kalmadı. Şimdi hepimiz burada resmi kurumların alacağı kararları bekliyoruz” dedi. “Aylık 250–300 saat çalışanlar var burada” diyen Akkuş Maaşlar zamanında yatsa da mesai ücretleri ödenmiyor. Yemekler rezalet, içme suyu pis, hijyen koşulu yok. Şantiyede tek sabun bulamazsınız. Şimdi bizi işten çıkardıkları için Kasım maaşını da alamadık” diyerek koşullara dikkati çekti.
Akkuş, “DİSK ve CCOO bizim için işbirliği içinde hareket etti. Buradaki sendika da bize her şekilde yardımcı oldu. Sendika üyeleri de hep dayanışma gösterdi. İlk zamanlar yoğun baskı da etkili oldu. İmza kampanyaları organize edildi, konu medyada da yer buldu. Hatta Real Madrid taraftarları bile ‘Rakip takımın işleri’ diyerek bize sosyal medyada destek verdi. Sendikaların başvurusu sayesinde buraya iş müfettişleri baskın yaptı” diyerek eylemlerini anlattı. İşçiler hem sendikaların hem de Katalonyalıların dayanışması ile şantiyede iş bırakma eylemleri ile ses yükseltmeye devam ediyor.
