HABER MERKEZİ
CHP Bursa Milletvekili ve TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu Üyesi Prof. Dr. Kayıhan Pala, milyonlarca yurttaşın Genel Sağlık Sigortası (GSS) prim borcu nedeniyle yaşadığı ilaç erişim sorunu yaşadığını söyledi. Pala “İlaçlara erişemeyen hastaların sağkalım süreleri kısalmakta, sağlık hakları ihlal edilmektedir” dedi.
Türkiye’de 9 milyondan fazla kişinin GSS prim borcu olduğu tahmin edilirken, GSS primi devlet tarafından ödenen kişi sayısının da 5 milyon 826 bin olduğunu ifade eden Pala, prim borcu olan milyonlarca kişinin sağlık hizmetlerine erişimde ciddi mağduriyet yaşadığını vurguladı. Cumhurbaşkanlığı kararıyla GSS prim borcu olanların kamu sağlık kuruluşlarına başvurabilse de kendilerine reçete edilen ilaçları temin edemediğini anımsatan Pala, “Bu durum özellikle çok ilaca dirençli verem gibi ciddi hastalıklarla mücadele sürecinde HIV pozitifliği olan hastalarda hayati risk yaratmaktadır. Hem enfeksiyon hastalıklarında hem de kronik hastalıklarda hastalara kesintisiz olarak ilaç sağlanması, tedavinin başarısı açısından yaşamsaldır. İlaçlara erişemeyen hastaların sağkalım süreleri kısalmakta, sağlık hakları ihlal edilmektedir” diye konuştu.
“BAKANLIK ÇÖZÜM ÜRETMİYOR”
Pala, son yıllarda GSS prim borcu olan yurttaş sayısının arttığının tahmin edildiğini ancak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan’ın bu konudaki soru önergelerine yanıt veremediğini anımsattı. GSS pim borcu nedeniyle hastaların sağlık hakkına erişememesi sorununun giderek derinleştiğinin altını çizen Pala, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın GSS prim borcu olan hastaların ilaçlara erişebilmesini sağlamaya yönelik bir eylem planı olup olmadığını sordu. Bakan Işıkhan’ın yanıtlaması istemiyle 8 Ekim 2024 tarihinde TBMM Başkanlığı’na bir soru önergesi veren Pala, on ay sonra, 27 Ağustos 2025 tarihinde yalnızca mevzuatı anımsatan bir yanıt verilebildiğini anlattı. Prof. Pala, Bakanlığın yanıtında yalnızca 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’ndaki mevcut düzenlemelere atıf yaptığını, prim borcu olan hastaların yaşadığı fiilî mağduriyetin göz ardı edildiğini ve çözümüne yönelik hiçbir somut adım atılmadığını söyledi. Pala, sağlığın temel bir insan hakkı olduğunu vurgulayarak, şöyle devam etti:
“Prim borcu nedeniyle hastaların tedavilerine erişememesi kabul edilemez. Cumhurbaşkanlığı kararlarıyla geçici olarak sağlanan kamu sağlık kuruluşlarına başvurabilme kararı, hastaların ilaca erişimini kapsamıyor; bu durum ivedi olarak düzeltilmeli. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın kalıcı ve sağlık hakkı odaklı bir çözüm geliştirmesi zorunludur. Sağlık sisteminin hiçbir hastanın sağlık hizmetlerine, ilaca ve tedaviye erişiminde prim borcu veya geri ödeme engeline takılmadığı, şeffaf, hesap verebilir ve sağlık hakkını odağına alan bir sistem olması gerekir.”
Pala, AKP tarafından uygulanan ve Sağlıkta Dönüşüm Programı olarak bilinen mevcut sağlık sisteminin, GSS ile sağlanan finansman yapısının yurttaşların sağlık gereksinimlerini karşılamakta yetersiz kaldığını ve sağlık hakkının sağlanamadığını dile getirdi ve yeni bir sağlık sistemine duyulan ihtiyacı yineledi.
