Ara Güler’in Ankara’sı

EMRAH KOLUKISA

Ara Güler ne büyük bir hazine ki, 70 yıla yaklaşan aşan fotoğraf uğraşının ardından hâlâ hiçbir yerde yayımlanmamış ya da sergilenmemiş mücevher değerinde kareleriyle karşılaşıyoruz. Bunun en son örneğini Ankara’da gördük.

BİLKENT’TE BİR GÜN

Bilkent Üniversitesi ev sahipliğinde, Ara Güler Müzesi ve Galeri Siyah Beyaz iş birliğiyle, Bilkent Üniversitesi Güzel Sanatlar, Tasarım ve Mimarlık Fakültesi tarafından düzenlenen Ara Güler “Ankara Fotoğrafları” sergisi 18 Kasım akşamı İhsan ve Ayser Doğramacı Bilim, Kültür ve Sanat Merkezi’nde yapılan özel bir davetle açıldı. Ankara’da havanın şaşırtıcı biçimde güneşli olduğu bir günde icabet ettiğimiz davet öncesi Bilkent Üniversitesi’nde biraz vakit geçirdik ve özellikle Güzel Sanatlar Fakültesi’ni ziyaret etme şansını bulduk. Üniversitelerin gitgide seviyesizleştirilmeye çalışıldığı ülkemizde hâlâ böylesi özgür ve aydınlık düşüncenin yeşerdiği, sanat ve yaratıcılıkla yoğrulmuş bir eğitim kurumunun var olduğunu görmek iyi gelmedi desek yalan olur. Tahtaya vuralım.

Güzel Sanatlar, Tasarım ve Mimarlık Fakültesi dekanı Prof. Dr. Yasemin Afacan ve bölümde ders veren sanatçı Ardan Özmenoğlu rehberliğinde gezdiğimiz fakültede baskı ve seramik atölyelerinin sunduğu imkanlar gerçekten de dikkate değer olduğunu gördük. Özmenoğlu’nun deyişiyle Avrupa’da bile benzerlerine az rastlanır nitelikte atölyelerdi bunlar. Aynı şekilde Dolby Atmos’un katkılarıyla kurulan son derece modern ekipmanlarla donanmış Uzamsal Ses Stüdyosu’nun da özellikle ses kaydı ve miksajı öğrenmek ya da deneyimlemek, hatta profesyonel anlamda faydalanmak isteyenler için bir hazine değerinde olduğunu gördük. Emeği geçen herkese selam olsun.

HOCABEY’İN KONUTU HALKA AÇILDI

Bilkent Üniversitesi’nin kurucusu Prof. Dr. İhsan Doğramacı’ya ait konutta açılan sergi aslında bir ilki de imliyor. Bu sergiyle beraber Hocabey’in konutu (ya da yeni ve resmi adıyla İhsan ve Ayser Doğramacı Bilim, Kültür ve Sanat Merkezi) ilk kez halkın ziyaretine açılmış oluyor. Mimarlığını Erkut Şahinbaş’ın yaptığı ve bir müzeyi andıran üç katlı konut heykeller, tablolar ve bilumum sanat eseriyle dolup taşıyor. En üst katı Doğramacı ailesinin yaşam alanı olduğu için ziyarete kapalı ama alttaki iki katı gezerken gördüğümüz her detaya hayran kalmamak ya da hayret etmemek mümkün değil doğrusu.

Bu sergideki bir başka ilk de serginin afişinde de kullanılan ve aslında bu sergi vesilesiyle yapılan bir arşiv taraması sonucu bulunan bir fotoğrafın gün ışığına çıkması oldu. İhsan Doğramacı’nın muhtemelen 1972 ya da 1973’de Ara Güler tarafından çekilen siyah beyaz portresinden söz ediyoruz. Hacettepe Üniversitesi’nin rektörüyken çekilen bu kare sergi mekanına, tam da aile büyüklerinin portrelerine bakacak şekilde yerleştirilmiş. Serginin açılışı için Ankara’da bulunan Ara Güler Müzesi yetkililerinden bu müthiş portrenin bundan sonra konutta kalacağı bilgisini de aldık; bu özel serginin anısına.

Ara Güler ilk kez askerliği sırasında geldiği zaman fotoğraflamış Ankara’yı. Anıtkabir’i de çekmiş, kale içindeki hayatı da. Özellikle de çocukların olduğu kareler seçilmiş sergide gösterilmek için; biraz da çocuk hastalıkları uzmanı olan İhsan Doğramacı’ya atfen. Her bir fotoğrafın tarihlendirilmesi için titiz bir çalışma yapılmış ve çeşitli ipuçlarından yararlanılmış. Bir fotoğraftaki Vita yağ kutusu örneğin o karenin hangi tarihte çekilmiş olabileceğine dair fikir sunmuş. Yine de her fotoğrafın tam anlamıyla tarihlendirilemediğini, ama bu konuda çalışmaların sürdüğünü sergideki notlardan anlıyoruz.

Hayli kalabalık bir davetli grubunun katıldığı açılışta Ara Güler Müzesi’nin 2023 yılında açtığı “Bir Avuç Güzel İnsan” isimli sergisiyle aynı ismi taşıyan, sanatçının Türkiye ve dünyanın önde gelen edebiyatçılarıyla kurduğu dostluklara yoğunlaşan belgeselin gösterimi de yapıldı. Bu filmi sergiyi ziyaret edenlerin de izleyebileceğini, bunun için vakit ayırmalarının yerinde olacağını belirtmekte yarar var.

Sergi, 19 Kasım – 8 Aralık 2025 tarihlerinde, 10.00 – 17.00 saatleri arasında İhsan ve Ayser Doğramacı Bilim, Kültür ve Sanat Merkezi’nde ziyaret edilebilecek.