Emek Servisi
2024 yılında 330 bin işçi, dört bir yanında hak ve özgürlükleri için eylemlere katıldı. Emek Çalışma Topluluğu’nun (EÇT) 2024 yılına ilişkin İşçi Sınıfı Eylemleri Raporu, ülkedeki sınıf mücadelesinin eksenine ilişkin bir perspektif sundu. Buna göre 2024 yılında 588 işyerinde 106 bin işçi, işyeri temelli eylemlere katılırken 224 bin işçi de genel eylemlere katıldı.
İşyeri temelli eylemlerde işçilerin gerçekleştirdiği en yaygın eylem türü yüzde 48 ile basın açıklaması oldu. İşçiler, 2024 boyunca 288 basın açıklaması, 158 fiili grev, 104 işyerinde eylem örgütledi. Bu eylem biçimlerini 69 kalıcı direniş,36 yürüyüş, 33 yasal grev, 22 oturma eylemi izledi.
EN YAYGIN TALEP TİS İMZALANMASI
Bu eylemlerde işçilerin en çok talep ettiği hak toplu iş sözleşmesinin (TİS) imzalanması oldu. TİS’in imzalanmaması nedeniyle eylem yapılan işyeri sayısı 198 olarak gerçekleşti, bu da eylemlerin yüzde 33,7’sini oluşturdu. Eylem yapmanın en yaygın sebebi TİS olurken onu, şu talepler izledi:
• 109 işyerinde işten atma gerekçesiyle
• 102 işyerinde ücret gaspı nedeniyle
• 72 işyerinde düşük ücret nedeniyle
• 71 işyerinde sendikalaşma sürecinde yaşanan hak ihlalleri nedeniyle eylemler düzenlendi.
Bu sebepleri sırasıyla kötü çalışma şartları, ek ödeme talebi, fazla mesai ve iş yükü, işçi sağlığı ve iş cinayetleri, keyfi cezalar, çalışanlara yönelik şiddet, işten çıkarma sonrası ücret ve tazminat gaspı, pasif sendikaya tepki, kadro talebi ve vergi adaletsizliği izledi.
EN ÇOK EYLEM METAL İŞKOLUNDA
İşyeri temelli eylemler en çok metal işkolun da gerçekleşti. Metal işçilerin eylemleri, işyeri temelli eylemlerin tamamının yüzde 19’unu oluştururken en çok eylem örgütleyen kurum da 63 eylemle Birleşik Metal İşçileri Sendikası (Birleşik Metal-İş) oldu. Birleşik Metal-İş’in örgütlediği eylemler, eylemlerin tamamının yüzde 14’ünü oluşturdu.
En çok eylem örgütlenen işkolları, metalden sonra yüzde 14 ile genel işler iş kolu ve yüzde 8 ile inşaat işkolu izledi.
İşçiler, 588 eylemin 152’sinde tam kazanım, 76’sında ise kısmi kazanım elde etti. Kazanım elde edilmeyen eylemlerin sayısı 216 olurken kazanım durumunun bilinmediği eylemler de 146 olarak gerçekleşti. Bu eylemlerin 17’sine kolluk kuvvetleri ‘hafif’ müdahalede bulunurken 14’üne dönük müdahale şiddet içerdi. 11 eyleme işveren ve güvenliği tarafından müdahale edilirken 4 grev de ‘ertelendi.’
Rapor, işyeri temelli eylemlerin yanı sıra genel eylem vakalarını da sınıflandırdı. Buna göre 2024 yılında 371 genel eylem yapıldı. Bu eylemlerde de en çok başvurulan eylem biçimi basın açıklaması oldu. İşçiler yıl boyunca 273 basın açıklaması gerçekleştirirken bunu 65 miting, 21 işyerinde basit eylem, 8 yürüyüş ve 4 bildiri dağıtımı izledi.
Genel eylemlerin en yaygın sebebi 1 Mayıs İşçi Sınıfının Uluslararası Emek, Mücadele ve Dayanışma Günü oldu. 371 eylemin 118’i 1 Mayıs için düzenlenirken 66’sı vergide adalet talebiyle, 43’ü ekonomik kriz kaynaklı, 39’u asgari ücretin yetersizliği 27’si emekli ücret ve hakları için düzenlendi. Bunların ardından eylem sebepleri ise düşük ücret, işçi sağlığı ve iş cinayeti, zamlar ve enflasyon, toplumsal cinsiyet eşitsizliği, sendikal hakların ihlali, bütçenin halk için ayrılması, Filistin ve kalıcı kadro olarak sıralandı.
